Hanes Llan-non
Hanes, archeoleg a hynafiaethau Llan-non. Yn bentref hanesyddol yng Ngheredigion, (Sir Aberteifi gynt), Gorllewin Cymru. Wedi’i leoli ar arfordir Bae Ceredigion, rhwng Llanrhystud ac Aberarth. Tuag at y môr fe welwch bentrefan hanesyddol Llansanffriad (Sant y Brid) y mae’r plwyf a’r eglwys wedi’u henwi ar ei ôl.
Mae’r system gaeau stribed helaeth o amgylch Llanon yn dyddio’n ôl i’r oesoedd canol, ac mae’n oroesiad prin (gweler mapiau a lluniau o’r awyr isod).
Hanes Llan-non |
---|
![]() Mae Bwthyn Amgueddfa Llanon yn enghraifft brin o fwthyn Ceredigion nodweddiadol o’r 18fed ganrif. |
Sir: Ceredigion Cymuned: Llan-non Sir Draddodiadol: Sir Aberteifi Cyfeirnod Map SN56NW Cyfeirnod Grid SN5155367025 |
Plwyf Canoloesol Cantref: Uwch Aeron Commote: Anhuniog |
Plwyf Eglwysig: Llansantffraid, Acres 4888.814 Cant y Plwyf: Ilar |
Ffiniau Etholiadol: Llansanffraid |
Adeiladau Rhestredig: Llan-non Henebion Rhestredig: Llan-non |
![]() Y Neuadd, Llanon, adeilad o’r 16eg ganrif. Hefyd yr enghraifft gynharaf o dŷ simnai hysbys yng Ngheredigion. |
1. Hanes Lleol
Mae Bwthyn Amgueddfa Llan-non yn enghraifft brin o fwthyn Ceredigion nodweddiadol o’r 18fed ganrif.
Credir bod Y Neuadd (The Hall) yn dyddio o’r Tuduriaid o gwmpas yr 16eg ganrif.
Cymdeithas Hanes Llansantffraed
A local history resource for Llanon and the surrounding area.
2. Mynegai Cyfnodolion
- Llan-non, ili:129,1 1,153
- blacksmith, vi:99,100
- dialect
- see Llan-non : tafodiaeth
- emigration
- see Llan-non : ymfudo
- fair, iii:127;ix:369
- fulling mill, vi:108
- Rebecca riots at, v-.270
- St. Non’s church, iii:126,130
- schools
- grammar, ix:199
- private, ii:151
- settlement patterns, x:115-16
- smuggling, iv-.332
- tafodiaeth, ix:181,182,183,184
- turnpike gate, iii:130,134
- woollen mill, vi:111
- ymfudo, ii:167,229
- Llan-non, gwestfa, iii:274

3. Darluniau a Hen Luniau
- Hafodydd and Lluestydd above Llan-non, 1846, ix:22fig. 11
- Llan-non. A traditional Cardiganshire cottage in, viii:323 fig.5
4. Ysgolion ac Addysg
- schools
- grammar, ix:199
- private, ii:151
5. Diwydiant a Chrefftau
- blacksmith, vi:99,100
- fulling mill, vi:108
- woollen mill, vi:111
6. Llongau, Adeiladu Llongau a Hanes Morwrol
- smuggling, iv-.332
7. Eglwysi, Capeli a Chrefydd
- St. Non’s church, iii:126,130
8. Map Lleoliad
10. Cyfeiriadau
- Map Llan-non (Delwedd uchaf): Atgynhyrchwyd o dan drwydded Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International (CC-BY-NC-SA) gyda chaniatâd Llyfrgell Genedlaethol yr Alban.
- Gweld: Mapiau hanesyddol o Llan-non
11. Cysylltiadau allanol
- Cymdeithas Hanes Llansantffraed, a sefydlwyd ym 1996, cynhelir cyfarfodydd yn Ystafell Ddarllen Llanon ar ddydd Llun cyntaf y mis ac eithrio Gwyliau Banc.
- Coflein, darganfyddwch archeoleg, adeiladau hanesyddol a henebion Llan-non
- Enwau Lleoedd Hanesyddol, dysgwch am enwau caeau ac enwau tai yng nghymuned Llan-non
- Pint o Hanes, darllenwch am hanes Ceredigion tafarn a thafarndai Llan-non lleol
- Casgliad y Werin Cymru, rhannwch eich straeon, atgofion a ffotograffau o Llan-non